เภสัชเตือน! ยาโปรเมทาซีน กินเกินขนาด เสี่ยงอันตรายถึงชีวิต

ปัจจุบัน มีวัยรุ่นหลายกลุ่ม นิยมถามหายาโปรเมทาซีน หรือยาโปรโคดิล ตามร้านยา เพื่อนำมาผสมกับยาแก้ปวดหรือยาแก้ไอ แล้วเสพให้เกิดความมึนเมา ซึ่งการทำแบบนี้ ก่อให้โทษต่อร่างกายและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ 

แต่จริง ๆ แล้ว ยาโปรเมทาซีนนี้ คืออะไร มีสรรพคุณและผลข้างเคียงอย่างไรกันแน่? มาทำความรู้จักไปพร้อม ๆ กันกับคุณมนทิรา ติยะศิริโชคชัย เภสัชกรผู้เชี่ยวชาญ ประจำแอปฯ หมอดี เพื่อจะได้ใช้ยาตัวนี้ได้อย่างถูกต้อง และเหมาะสมกับปัญหาสุขภาพให้มากที่สุดกันค่ะ

ยาโปรเมทาซีน (Promethazine) จัดอยู่ในกลุ่มยาต้านฮีสตามีนกลุ่มแรก (First-generation antihistamine) ที่คนทั่วไปเรียกรู้จักกันในชื่อ ยาแก้แพ้ มีหลายรูปแบบทั้งยารับประทาน ยาเหน็บทวาร ยาทาเฉพาะที่ และยาฉีด แต่ที่พิเศษกว่าตัวอื่น คือ มีข้อบ่งใช้เกี่ยวกับการใช้รักษาอาการทางจิตและประสาท และป้องกันการคลื่นไส้อาเจียนได้  

โดยสามารถสรุปสรรพคุณหลัก ๆ ของยาโปรเมทาซีน ให้เข้าใจง่าย ๆ ดังนี้

1. ใช้แก้แพ้อากาศ หรือแพ้อาหาร  : เพราะยาโปรทาซีนมีฤทธิ์ยับยั้งสารฮีสตามีน (Antagonist of histamine H1) ซึ่งเป็นตัวก่อภูมิแพ้  ดังนั้น จึงช่วยลดอาการคัน จาม น้ำมูกไหล ผื่นลมพิษ ที่เกิดจากอาการแพ้ได้ แต่เนื่องจากยาทำให้ง่วงนอนต้อง จึงระวังในคนที่ขับรถหรือทำงานกับเครื่องจักร

2. ใช้บรรเทาปวด ช่วยให้ใจสงบ : โดยมักใช้กับคนไข้ก่อนหรือหลังผ่าตัด และอาจใช้ร่วมกับยาสลบอื่น ๆ

3. ใช้แก้เมาเรือ เมารถ : เพราะยาโปรเมทาซีนมีฤทธิ์ไปยับยั้งการจับของสารโดปามีนและอะเซทิลโคลีนกับตัวรับในสมอง (Antagonist of mascarinic, dopamine receptor) จึงช่วยป้องกันให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน วิงเวียน โดยแนะนำให้กินก่อนเดินทาง 30 นาที เป็นอย่างน้อย 

4. ใช้รักษาอาการนอนไม่หลับ  :  มักใช้ยาโปรเมทาซีนแก้กับอาการนอนไม่หลับในระยะสั้น ๆ เพราะมีฤทธิ์ทำให้ง่วงนอน แต่ไม่ควรกินต่อเนื่อง จนติดเป็นนิสัย 

ความเป็นพิษของยาโปรเมทาซีน เมื่อใช้เกินขนาด

• กดระบบประสาทส่วนกลางหรือสมอง ทำให้ผู้ป่วยซึม
• กดระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้ความดันโลหิตต่ำและทำให้หัวใจเต้นเร็ว
• กดการหายใจ ทำให้หายใจลำบาก
• ปากแห้ง คอแห้ง การมองเห็นภาพได้ไม่ชัดเจน ปัสสาวะขัด ท้องผูก เสี่ยงเกิดโรคต้อหิน ปวดศีรษะ ตัวแดง

ทั้งนี้ การนำยาโปรเมทาซีนไปผสมกับยาอื่น ๆ ที่มีฤทธิ์ระงับประสาทหรือยาแก้ไอ เพื่อดื่มเป็นของมึนเมา อาจทำให้เกิดผลเสียต่อร่างกายอย่างรุนแรง เพราะจะยิ่งเพิ่มฤทธิ์กดประสาทส่วนกลางมากขึ้น ทำให้ผู้ป่วยมีอาการซึม เสี่ยงเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงยิ่งขึ้น บางรายอาจถึงขั้นเกิดอาการชักหรือเสียชีวิตได้

ข้อควรระวัง เมื่อใช้ยาโปรเมทาซีน

• ใช้ยาตามฉลากและคำสั่งแพทย์เท่านั้น ถ้ามีข้อสงสัย อยากเพิ่มหรือลดปริมาณยา ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
• ห้ามใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี 
• ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคหัวใจ
• ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่มีภาวะเกลือโพแทสเซียมในเลือดต่ำ (อาการเช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรง หัวใจเต้นผิดปกติ)
• ห้ามใช้ยานี้กับสตรีตั้งครรภ์และสตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
• ไม่ควรกินยาตัวนี้ เมื่อต้องขับขี่ยานพาหนะ หรือทำงานกับเครื่องจักร เพราะมีฤทธิ์ทำให้ง่วงนอน
• ระวังการใช้ยานี้กับเด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคต้อหิน ผู้ป่วยโรคลมชัก ผู้ป่วยโรคตับ ผู้ป่วยโรคหืด ผู้ป่วยโรคต่อมลูกหมากโต และผู้มีอาการปัสสาวะขัด 
• ไม่ควรนำยาตัวนี้ไปผสมกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แล้วดื่มเด็ดขาด เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงรุนแรง ชัก หรือเสียชีวิตได้

มีข้อสงสัยเกี่ยวกับยาโปรเมทาซีน หรือกินแล้วพบผลข้างเคียงร้ายแรง อาทิ หายใจลำบาก มีลมพิษ หน้าบวม คอบวม รีบปรึกษาแพทย์ออนไลน์ผ่านแอปฯ หมอดี เพื่อตรวจเช็กอาการเบื้องต้น ทำนัดง่าย สะดวก ไม่ต้องเดินทาง ปรึกษาได้จากทุกที่

5 ขั้นตอน ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร ผ่านแอปฯ หมอดี 
1. ดาวน์โหลดแอปฯ หมอดี คลิก >> https://mordee.app.link/mordee  จากนั้นเลือกเมนูโปรไฟล์ เพื่อลงทะเบียนเข้าใช้งาน
2. ไปที่หน้าแรกของแอปฯ กดแถบค้นหา เลือกแผนกอายุรกรรม หรือแผนกเภสัชกรรม หากมีอาการแพ้ หรืออยากปรึกษาเกี่ยวกับยาโปรเมทาซีน
3. เลือกแพทย์ที่ต้องการปรึกษา แล้วทำนัดหมาย โดยเลือกวันและเวลาที่ต้องการ แล้วเลือกรูปแบบการปรึกษาเป็น วิดีโอคอล โทร หรือ แชต จากนั้นทำการชำระเงิน หรือกรอกโค้ดส่วนลด (ถ้ามี) 
4. เข้าห้องสนทนาในแอปฯ เพื่อทำการปรึกษา เมื่อถึงเวลานัดหมาย
5. รอสรุปผลการปรึกษา พร้อมใบสั่งยาจากแพทย์ (หากมี) โดยสามารถสั่งซื้อยา แล้วรอรับยาที่บ้านได้

สอบถามเพิ่มเติมหรือปรึกษาหมอผ่านไลน์ ได้ที่ Line ID: @mordeeapp

#MorDee #หมอดี #หมอประจำบ้านในมือคุณ 
#หาหมอออนไลน์ #ยาโปรเมทาซีน